22 stycznia 1863 roku rozpoczęło się największe i najdłużej trwające polskie powstanie narodowe, które do historii przeszło jako powstanie styczniowe - mówi dr Andrzej Smoliński. Udział w powstaniu wzięło ok. 200 tysięcy obywateli zaboru dawnej Rzeczypospolitej, ale też Litwini i Rusini, w walkach bezpośrednich zginęło ok. 30 tysięcy osób, tysiącami wywożono w głąb Rosji, a na Litwie szalał rosyjski generał Murawiow zwany Wieszatielem. Powstanie, którego podstawową formą walki była partyzantka, zakończyło się straceniem na stokach cytadeli warszawskiej pięciu członków Rządu Narodowego, a później likwidacją resztek Królestwa Polskiego.