Przyczyn upadku Rzeczpospolitej szukać należy nie tylko w wieku XVIII, ale znacznie wcześniej – mówi dr Jan Wiśniewski. Trzeba przyznać, że w ciągu stuleci upadkowi ulegała kultura polityczna szlachty. Doniosłą rolę odgrywały przemiany gospodarcze, a przede wszystkim kryzys ekonomiczny spowodowany m.in. licznymi wojnami XVII w. Zubożała szlachta szukała możliwości zarobkowania na dworach magnatów i stawała się ich klientami. Upadek gospodarczy wpłynął także na obniżenie dochodów państwa. Brakowało funduszy na rozwój armii, a nieopłacane wojsko zawiązywało konfederacje, które pogłębiały kryzys wewnętrzny państwa.