Wideo
04:52

odc. 411 Leopold Kula

Leopold Kula, spokrewniony z Sadykiem-Paszą, legendą powstania listopadowego i działacza niepodległościowego na emigracji jest znany pod pseudonimem Lis - mówi prof. J. W. Wysocki. Był żołnierzem Legionów i Polskiej Organizacji Wojskowej, uchodził w opinii Komendanta Józefa Piłsudskiego za jednego z najwybitniejszych polskich oficerów okresu budzenia się Niepodległości. Po 11 listopada 1918 r. Kula uczestniczył w walkach na froncie polsko - ukraińskim o utrwalenie granic odrodzonej Polski. W grudniu 1918 r. objął dowództwo II batalionu 23 pułku piechoty. 10 lutego 1919 roku Lis - Kula asystował Naczelnikowi Państwa Józefowi Piłsudskiemu podczas otwarcia pierwszego sejmu odrodzonej Rzeczypospolitej. Zmarł 7 III 1919 r. w wyniku ran odniesionych pod Torczynem. Miał 23 lata.

04:59

odc. 410 Gen. Józef Dowbor-Muśnicki

Postać Józefa Dowbor - Muśnickiego przybliża dr Jan Wiśniewski. Karierę żołnierską rozpoczynał w Korpusie Kadetów w Petersburgu w wieku 14 lat i przez 30 lat służył w armii carskiej, dochodząc podczas I wojny światowej do stopnia generała i stanowiska dowódcy korpusu. W 1917 roku został organizatorem I Korpusu Polskiego w Rosji, który później został przetransportowany, co prawda bez uzbrojenia, do Polski i stał się kuźnią kadr dla Wojska Polskiego. W styczniu 1919 roku Dowbor-Muśnicki przejął dowództwo nad powstaniem wielkopolskim, zreorganizował oddziały powstańcze i organizował regularną armię, która w szczytowym momencie liczyła ponad 100 tys. żołnierzy. Zmarł 26 października 1937 roku.

04:55

odc. 409 Henry Ford - Nieznane oblicze

Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że Henry Ford - przemysłowiec i twórca Ford Motor Company - nie wahał się współpracować z reżimami Hitlera i Stalina - mówi dr Andrzej Smoliński. W Rosji zbudował fabrykę GAZ, a w 1925 roku w Niemczech powstała pierwsza fabryka Forda, która wkrótce przestawiła produkcję na potrzeby wojska. Ford był posiadaczem pakietu kontrolnego zakładów również w latach 1939 - 1945. W 1938 r. za zasługi dla III Rzeszy otrzymał najwyższe odznaczenie przyznawane cudzoziemcom: Krzyż Wielki Orderu Orła Niemieckiego. Był znanym antysemitą, o którym Hitler wspomina w Mein Kampf. Uważany jest za współtwórcę i pierwszego propagatora ideologii uzasadniającej wymordowanie sześciu milionów ludzi.

04:58

odc. 408 Dien Bien Phu

W 1953 roku nowy dowódca wojsk francuskich w Wietnamie postanowił pokonać wreszcie komunistyczne siły partyzanckie H. Ch. Minha, Zakładano desant na terytorium wroga i związanie jego głównych sił w rozstrzygającej bitwie w rejonie Dien Bien Phu, leżące 320 km na północny zachód od Hanoi. Walki trwały od stycznia do maja 1954 r, kiedy otoczone i zmęczone wojska francuskie poddały się. Francuzi stracili blisko 1700 zabitych, Wietnamczycy blisko 20 tysięcy a po rokowaniach w Genewie Wietnam podzielono wzdłuż 17 równoleżnika na dwie części.

04:45

odc. 407 Szwoleżer na Pegazie

Szwoleżer na Pegazie to dalsza część opowieści prof. J. W. Wysockiego o jednej z czołowych postaci międzywojennego dwudziestolecia, o Bolesławie Wieniawie-Długoszewskim. W tej części poznamy dwa oblicza generała, jedno to barwna postać, uznany literat, bywalec nie tylko literackich kawiarni, zaprzyjaźniony z poetami grupy Skafander. Drugie, to ambasador Polski w Rzymie od 1938 do 1940 roku, którego przyjaźń z włoskim ministrem spraw zagranicznych pozwalała do żołnierskie przeprawy do Francji. Wyznaczony na Prezydenta RP zrzeka się stanowiska wobec oporu Sikorskiego, wyjeżdża do USA gdzie ginie śmiercią samobójczą w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach.

04:50

odc. 406 Władysław Jagiełło

Życiorys i dokonania litewsko - polskiego króla Władysława Jagiełły przedstawia dr Andrzej Smoliński. Małżeństwo z Jadwigą Andegaweńską otworzyło drzwi Wielkiemu Księciu Litewskiemu do polskiego tronu i było początkiem wspaniałej dynastii Jagiellonów. 48 lat panowania Jagiełły to również okres powstawania wielkiego Królestwa Obojga Narodów i zwycięska bitwa pod Grunwaldem. To również liczne przywileje dla szlachty i budowanie potęgi państwa.

04:40

odc. 405 Bitwa pod Płowcami

O genezie konfliktu z Zakonem Krzyżackim, który doprowadził w 1331 r do bitwy pod Płowcami opowiada dr Jan Wiśniewski. Zajęcie Pomorza Gdańskiego w zamian za pomoc w wojnie z Brandenburgią było dla Władysława Łokietka kolejną przeszkodą w jednoczeniu ziem Polski. Przymierze zawarte przez Krzyżaków z czeskim królem zapowiadało atak z równocześnie z północy i południa na szczęście nie doszło do połączenia wrogich wojsk a bitwa pod Płowcami w której zginęło 70 krzyżackich rycerzy, dowiodła, że zakon nie jest niepokonany.

04:45

odc. 404 Gen. Roman Odzierzyński

Historię życia wybitnego żołnierza walczącego o niepodległą Polskę przedstawia prof. J. W. Wysocki. W czasie I wojny światowej awansowany do stopnia kapitana, w listopadzie 1918 r. miał ważny udział w walkach we Lwowie. Jako pułkownik walczy w 1939 r. i we Francji jest dowódcą liniowym. Na Bliskim Wschodzie jest dowódcą artylerii w Armii Polskiej z awansem generalskim od 1943 r. a następnie dowodzi artylerią w bitwie o Monte Cassino. Po wojnie w Londynie przez parę lat przewodniczy Radzie Światowej Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, i pełni różne funkcje w Rządzie na Wychodźstwie. Zmarł w Londynie w wieku 83 lat. Odznaczony Złotym i Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari, Oficerskim Krzyżem Polonia Restituta, i wieloma innymi polskimi i zagranicznymi odznaczeniami.

04:27

odc. 403 Bitwa pod Połtawą

O tym jak niedocenienie pokonanego już raz przeciwnika prowadzi do przegranej opowiada dr Jan Wiśniewski. Po zwycięstwie w bitwie nad Narwą (1700 r) król szwedzki Karol XII był pewien, że car Piotr I i Rosja są łatwym łupem. Wystarczyło jednak kilka lat, żeby Piotr I odbudował i znacznie powiększył armię, która ruszyła żaby odbić utracone tereny. W bitwie pod Połtawą w 1710 r. król szwedzki nie tylko przegrał potyczkę wojenną, ale sam musiał ratować się ucieczką do Turcji, a sama bitwa była początkiem przegrania Wojny Północnej przez Szwedów.

04:41

odc. 402 Władysław IV Waza

O życiu i dokonaniach króla Władysława IV Wazy opowiada dr Andrzej Smoliński. Jego życie zdominowały walki z Moskwą i starania o odzyskanie korony Szwecji. O ile walka o odzyskanie terenów na Rusi zakończyła się powodzeniem i zawarciem pokoju Polanowskiego o tyle starania o koronę Szwecji nie przyniosły rezultatu. Nie udało się również przekonać szlachty polskiej do wzmocnienia sił obronnych Rzeczypospolitej, a tajne rokowania z Kozakami przyniosły tylko powstanie na Ukrainie.

o programie